Kleine Vennep

De Kleine Vennep, een kop-rompboerderij

23 augustus 2021
Geschiedenis

Boerderij Kleine Vennep was één van de kanshebbers voor de titel Haarlemmermeers Monument van het jaar 2021. Net als voorgaande jaren heeft de Haarlemmermeerse Erfgoedcommissie drie monumenten genomineerd die aansluiten bij het thema van Open Monumentendag. Dit jaar is dat ‘Jouw monument, mijn monument’.

De schuur is wel majestueus, hè , wijst Dirk Molenaar (55), eigenaar van Kleine Vennep. “Daarin lagen vroeger de graanschoven tot in de nok opgetast. Het graan werd gedorst op de dorsvloer. Als kind speelde ik er in het hooi, later deden mijn kinderen hetzelfde.”

Kop-rompboerderij

De Kleine Vennep ligt aan de Hoofdweg, net buiten Nieuw-Vennep, en dateert uit circa 1928. Het is een zogeheten kop-rompboerderij: de kop is het woonhuis, de romp wordt gevormd door de – inderdaad - enorme schuur. De boerderij geldt als zeldzaam voorbeeld van agrarische bouwkunst in de late jaren 20 van de vorige eeuw en is een Rijksmonument.

Op de foto is goed te zien dat het gaat om een kop-rompboerderij. Foto: Martine Goulmy.

Pachters

Al drie generaties lang zijn de Molenaars verbonden aan Kleine Vennep. Het bedrijf was eigendom van de grootouders van Dirk, maar door de crisis in de jaren ’30 zagen zij zich gedwongen het te verkopen aan de Friesche Levensverzekerings Maatschappij. Zij werden pachters van de boerderij en de bijbehorende 80 hectare land. En dat waren ook de generaties na hen. Dirk Molenaar verbouwt er tarwe, gerst, aardappelen, uien en bloemen.

Landgoed

Maar de tijden veranderen en Haarlemmermeer verandert mee. De boerderij ligt in het gebied waar PARK21 komt. Dat bood Dirk Molenaar de gelegenheid om de boerderij te verwerven. “Het land is aangekocht door de gemeente, daar pacht ik nu van. De afspraak is dat zodra zij de grond nodig hebben voor PARK21, ik die opgeef. In ruil daarvoor hebben wij de boerderij in de familie terug, evenals 6 hectare grond. Rond de boerderij maken we in samenwerking met de gemeente een landgoed dat openbaar toegankelijk is.”

Boerderij Kleine Vennep in Nieuw-Vennep. Foto: Martine Goulmy.

De majestueuze schuur bij de boerderij. Foto: Martine Goulmy.

Al een echt park

Op de vraag of hij zich nu landheer voelt, begint hij hartelijk te lachen. “Ben je betoeterd.” Maar het ontwikkelen van het landgoed is wel degelijk een serieuze zaak. Hij trekt er 20 à 25 jaar voor uit. Met veel enthousiasme geeft hij een rondleiding over het terrein, dat er al als een echt park uit begint te zien.

We investeren veel zelf, maar hebben ook honderden bomen gekregen. Onder meer ter gelegenheid van de Nationale Boomfeestdag die in 2019 hier werd gevierd.  

Bomencirkel

Er zijn allerlei verschillende plekken met elk een eigen sfeer en functie. Zo is er een bijzondere bomencirkel van iepen, die in samenwerking met de gemeente zijn geplaatst. Verderop staan honderden jonge berken, gedoneerd door de Fins-Nederlandse gemeenschap ter gelegenheid van 100 jaar Finse onafhankelijkheid in 2017. “Dat wordt de grootste hangmat-overnachtingsplaats van Europa!” Op een terrein met gras en struiken zijn kinderen van een kinderopvangorganisatie bezig met huttenbouwen.

Hier hebben ze de ruimte om buiten te spelen, lekker met de voeten in het gras, in plaats van de hele dag naar een scherm te kijken.  

Grazende Zwaan

In een boomgaard met ‘vergeten’ vruchten, zoals de mispel en de Gieser Wildeman peer, kunnen schoolkinderen leren over voedsel en de natuur. Verderop ligt een groot veld voor sport en spel - er is zelfs een stormbaan – waar ook evenementen plaats kunnen vinden. Nu al is jaarlijks het theaterfestival Grazende Zwaanexterne-link-icoon op het landgoed - dit jaar van 10 tot met 12 september – en in de toekomst valt er nog veel vaker van toneel, muziek en kunst te genieten. En zo zijn er 1001 plannen, onder andere voor een vergaderlocatie, horeca en een bed & breakfast. Daarbij komt het goed uit dat een van de dochters hotelschool doet. De andere heeft de Academie voor Lichamelijke Opvoeding (ALO) gedaan, studeert psychologie en “wil hier activiteiten voor kinderen met een beperking gaan aanbieden”.

Rust en vrijheid

De boerderij en het land eromheen behouden voor de toekomst, daar gaat het Dirk Molenaar om. Door een plek te creëren waar mensen rust en vrijheid vinden, elkaar kunnen ontmoeten, plezier hebben, sporten, de natuur ontdekken en ervaren, lekker eten en drinken. “Het is en blijft openbaar toegankelijk”, benadrukt hij. “Iedereen is nu al welkom om hier een wandelingetje maken, in het gras te picknicken, de hond uit te laten (wel zelf de poep opruimen) of mee te helpen als vrijwilliger. Er is altijd genoeg te doen. Op zaterdag eten we tussen de middag met z’n allen een boterham, hartstikke gezellig.”

Keuze

Kleine Vennep sluit dan ook naadloos aan bij het thema van Open Monumentendag op 11 en 12 september, ‘Jouw monument, mijn monument’. Dat slaat onder meer op plekken waar mensen samenkomen en waar iedereen gelijk is. Het verhaal van Kleine Vennep klinkt bijna als een sprookje, maar natuurlijk is er ook een rauwe werkelijkheid. In de keuken wijst Dirk naar de vochtplek in het plafond en de afgebladderde ramen. “Er is veel achterstallig onderhoud. En de isolatie is natuurlijk drie keer niks. Al het geld dat binnenkomt, gaat in de bomen zitten. We moeten eerst het landgoed op poten zetten, daarna kunnen we de boerderij gaan opknappen. Die keuze hebben we gemaakt, maar het is natuurlijk wel een zorg.”