Het kerkje Stompe Toren

Haarlemmermeer vijf jaar jong maar wel met een oude geschiedenis

19 januari 2024
Nieuws

De gemeente Haarlemmermeer in haar huidige vorm, versmolten met de voormalige gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude, bestaat deze maand vijf jaar. Een herdenking is in de maak, meldde burgemeester Marianne Schuurmans, die aan het begin van de eerste raadsvergadering van het nieuwe jaar op donderdag 18 januari, uitgebreid stil stond bij dit eerste lustrum.

Herdenking 

Hoe de herdenking eruit ziet, is nog niet bekend maar de gemeenteraad heeft zijn eerste traktatie al binnen. Die lag bij de koffie op de volksvertegenwoordigers te wachten. De burgemeester noemde de vijf jaar oude gemeente jong maar wel eentje met een oude geschiedenis. 

Videomaker 

Zelf is ze al druk bezig met het eerste lustrum want kortgeleden heeft ze een videomaker rondgeleid. Het was aan haar om de locatie te bepalen. “Waar kon ik deze rondleiding beter beginnen dan bij het Cruquiusmuseum. Degene die denkt dat de geschiedenis van onze gemeente begint bij de drooglegging van het Haarlemmermeer, moet daar eigenlijk verplicht naartoe. Want die geschiedenis begint al rond het jaar 40 na Christus, toen er nog geen Haarlemmermeer maar een veenmoeras was. Onbewoonbaar maar toch hebben er Romeinen vertoefd.”

Stompe Toren 

In de elfde eeuw vestigden zich de eerste bewoners op de oudste en meest oostelijke strandwal, waar nu het kerkje Stompe Toren staat. Zo diep kwam de Noordzee toen ons land binnen, memoreerde de burgemeester. In Spaarnwoude dus, behorend tot de mooiste landschappen van Haarlemmermeer. Het kerkje Stompe Toren is nu 799 jaar oud: het oudste monument in Haarlemmermeer. Dat wordt volgend jaar feest, verwacht de burgemeester. 

Watergeuzen 

“Onze geschiedenis gaat ook over een zeeslag met honderden schepen, op het Haarlemmermeer, tussen Spanjaarden en de Watergeuzen. De Watergeuzen verloren want ze hadden op die dag in juli 1573 de wind tegen.”  

“Maar onze geschiedenis gaat vooral over de strijd tegen het water, en over denkers die hun tijd ver vooruit waren: Leeghwater, Cruquius en baron van Lynden. Over koning Willem I, die in de 19e eeuw het besluit nam om het Haarlemmermeer droog te leggen. Over de impossante stoomgemalen die het Haarlemmermeer drooglegden, de polderjongens die de Ringvaart groeven en de bodem van de droogmakerij ontgonnen. Zo ontstond een stuk land, dat in kavels van 100 bij 200 meter werd verkocht.”

Met bijna 800 jaar is het kerkje Stompe Toren in Spaarnwoude het oudste monument van Haarlemmermeer. Foto: Jur Engelchor.

‘Niemand wilde ons hebben’ 

Burgemeester Schuurmans: “Maar het was hier armoe troef, niemand wilde ons hebben.” Omliggende gemeenten waren niet geïnteresseerd. Daarom werd in 1854 de gemeente Haarlemmermeer bij wet ingesteld. Het inwoneraantal in 1856 was 1843 mensen. 

Schiphol 

Uiteraard heeft de burgemeester de videomaker ook meegetroond naar Schiphol. Dat gaat vast voor het beoogde contrast zorgen. Burgemeester Schuurmans:  “In 1916 werd hier een vliegveld aangelegd. En met hetzelfde lef, met dezelfde pioniersgeest groeide dit vliegveld uit tot een wereldspeler. Mede dankzij Schiphol, is Haarlemmermeer jaar op jaar de sterkste economische regio van Nederland en voeren we ook internationaal vele economische lijstjes aan. We zijn een gewilde vestigingsplaats voor nationale en internationale bedrijven. Op Schiphol, een stad in onze gemeente, komt dagelijks de hele wereld samen. Gemiddeld arriveren en vertrekken hier zo’n 160.000 reizigers per dag.”  

“Een luchthaven met zoveel bedrijvigheid, waar zoveel mensen samen komen: dat vraagt ook veel aandacht voor een goede balans tussen welvaart en welzijn, iedere dag weer.”

Veertiende gemeente van Nederland  

‘‘De gemeente Haarlemmermeerliede en Spaarnwoude werd een paar jaar ná de gemeente Haarlemmermeer gesticht. In januari 2019, nu vijf jaar geleden, gingen de ‘oude’ en ‘nieuwe’ polders samen verder. Als Haarlemmermeer, een jonge gemeente met een oude en rijke geschiedenis. Een gemeente met 163.000 inwoners, de veertiende gemeente van Nederland, maar nog steeds een gemeente waar we elkaar kennen en waar we er voor elkaar zijn. Allemaal van harte gefeliciteerd!”