Zijaanzicht boerderij Blauhek

Blauhek, boerderij waar je de geschiedenis proeft

19 juli 2022
Geschiedenis

Buiten springt het hoge, houten hooihuis in het oog. Binnen in de hal ligt een eeuwenoude plavuizen vloer, een trapje leidt naar een heuse opkamer. Midden in de woonkeuken herinnert een houten constructie aan de tijd dat hier de koeien stonden. Boerderij Blauhek in Spaarnwoude dateert uit circa 1750, is een van de oudste boerderijen in Haarlemmermeer en genomineerd voor de verkiezing Monument van het Jaar 2022. Stemmen kan tot en met 23 augustus.

Al generaties lang heeft de familie Vink een boerenbedrijf, maar niet altijd op deze plek. “Wij zijn hier in 2008 komen wonen”, vertelt boer Gijsbert Vink. Samen met zijn vrouw José, zoon Jelle en diens vriendin Marion zit hij in de woonkeuken aan de koffie. Jelle en Marion werken ook op het melkveebedrijf, dat bestaat uit 120 koeien en kleinvee. Openslaande deuren bieden uitzicht op de weilanden. Naast de boerderij is een kleine camping met 25 plaatsen. 

Boerderij Blauhek met links het hooihuis. Foto: Kees van der Veer

Vinkebrug 

Ze zijn trots op hun monumentale pand, maar de verhuizing destijds was niet vrijwillig. “Wij woonden in Vinkebrug, een buurtschap zo’n drie kilometer verderopexterne-link-icoon, waar van oudsher veel Vinken woonden”, vertelt José Vink. “Door de komst van de Polderbaan van Schiphol moest iedereen er weg.” Jarenlang zochten ze een geschikte plek om het bedrijf voort te zetten, tot aan de Wieringenmeerpolder aan toe. Totdat iemand van het Recreatieschap Spaarnwoude naar hen toekwam met de vraag of Blauhek niet iets voor hen was.  

Loket 

Die boerderij kenden ze. Want nadat de laatste boer uit Blauhek was vertrokken, werd het pand in 1976 in gebruik genomen als kantoor van het Recreatieschap. Gijsbert: “We kwamen hier regelmatig als we iets moesten regelen, pachtzaken en dergelijke.” José wijst op een muur tussen de woonkeuken en de hal, vlak bij de voordeur: “Daar zat een luik, een loket waar je je kon melden.” 

Houtworm 

Gijsbert: “José was gelijk enthousiast, maar ik moest er nog wel over nadenken. Het gebouw had jarenlang leeg gestaan, was vervallen, er zaten gaten in het dak, overal zat houtworm.” Maar het was óók een unieke kans. Ze besloten ervoor te gaan. Met hulp van een architect werd de boerderij opgeknapt, waarbij het authentieke karakter zoveel mogelijk is bewaard en hersteld. José: “Voor het dak hebben we bijvoorbeeld oude dakpannen gebruikt.”  Alleen dat blauwe hek waar de boerderij zijn naam aan dankt, is lang geleden al verdwenen. De houtworm werd aangepakt, het elektra vernieuwd, stallen gebouwd en nog veel meer. Na zeven maanden konden ze over. “De koeien hebben we lopend over de weg hierheen gebracht.” 

Hooihuisboerderij 

Blauhek is een zogeheten hooihuisboerderij. In de karakteristieke hoge, vierkante houten schuur die aan de boerderij is vast gebouwd, lag vroeger het hooi opgeslagen. Nu is er beneden onder meer kantoorruimte, boven een slaapkamer. De hooihuisboerderij is een boerderijtype dat van oudsher vooral te vinden is in de Zaanstreek, Waterland en de Beemster, maar ook in dit gebied. Blauhek is niet alleen een van de oudste boerderijen in Haarlemmermeer, maar ook een van de laatste twee hooihuisboerderijen in deze gemeente.  

Foto: Kees van der Veer

Geschiedenis 

Gijsbert Vink: “En ook nog eens op een prachtige plek, in een veenweidegebied dat eeuwenlang niet van karakter is veranderd.” De hele omgeving ademt als het ware geschiedenis. Het dorpje Spaarnwoude is in de Middeleeuwen ontstaan op een strandwal, die op zijn beurt duizenden jaren geleden werd gevormd. Midden in de Randstand, tussen Haarlem en Amsterdam, lijkt het gebied een oase waar de tijd stilstaat. Schijn natuurlijk, want ook hier moet worden nagedacht over de toekomst. Zoon Jelle zal het bedrijf overnemen, maar wanneer? De stikstofplannen van het kabinet werpen hun schaduw vooruit. Toch kunnen ze zich niet voorstellen dat het bedrijf zou moeten stoppen. “Het boerenbedrijf is zo karakteristiek voor dit gebied. Het zou eeuwig zonde zijn als dat zou verdwijnen.” 

Stemmen voor het Monument van het Jaar 

Het thema van Open Monumentendag dit jaar is duurzaamheid. Aan de hand van dit thema heeft de Erfgoedcommissie Haarlemmermeer drie monumenten geselecteerd voor de verkiezing Monument van het Jaar 2022: Boerderij Blauhek in Spaarnwoude, Restaurant Den Burgh in Hoofddorp en het Fort van Hoofddorp. Inwoners kunnen tot en met 23 augustus stemmen op hun favoriet via www.haarlemmermeer.nl/monumentexterne-link-icoon. Tijdens Open Monumentendag (het weekend van 10 en 11 september) maakt wethouder Marja Ruigrok de winnaar bekend.