Zorgbus

Medische zorg vanuit de Zorgbus

17 mei 2022
Oekraïne

Ieder mens heeft recht op medische zorg. De vrijwillige artsen van Dokters van de Wereld komen in actie voor Oekraïense vluchtelingen daar waar de reguliere zorg nog niet is geregeld. InforMeer ging in gesprek met Jasper Kuipers, directeur van Dokters van de Wereld over de motivatie en het werk van deze vrijwilligers.

Dokters van de Wereld 

Jasper Kuipers: “Dokters van de Wereld is 25 jaar actief in Nederland en beschikt over zo’n 250 medisch vrijwilligers en een klein team van beroepskrachten. We maken deel uit van Médecins du Monde. Onze inzet is humanitair, als de acute noodsituatie voorbij is. We werken vanuit medemenselijkheid en vinden dat zorg toegankelijk moet zijn voor iedereen. Naast Nederland zijn we in 75 andere landen in de wereld actief. Altijd daar waar mensen geen toegang hebben tot zorg. Waar drempels in de zorg zijn, springen onze vrijwilligers in. We zijn er voor verschillende doelgroepen en geven zichtbaarheid aan de gaten in de zorg, zoals bijvoorbeeld op het gebied van mondzorg. Een van onze grootste programma’s is daarop gericht. Ook in Nederland zijn er veel mensen die de tandarts niet kunnen betalen. Onze Mondzorgcaravaan gaat langs bij voedselbanken, schuldhulpverleningsorganisaties en daklozenopvang, zodat deze mensen gratis naar de tandarts kunnen. Dan wijzen wij wel op deze tekortkoming in de zorg. Wij helpen ook ongedocumenteerden, vluchtelingen of arbeidsmigranten zonder geldige verblijfspapieren. Zij hebben geen zorgverzekering dus moeite om gebruik te kunnen maken van reguliere zorg. Het kenmerk van de mensen waar we het voor doen is dat er een afstand is tot zorg. Mensen die vaak de weg niet kunnen vinden in de zorg. Daarom gaan we naar hen toe, met de mobiele Zorgbus. Ons doel is dat we ons kunnen opheffen. Dat betekent namelijk dat de zorg goed georganiseerd is voor iedereen.” 

Jasper Kuipers voor één van de Zorgbussen. Foto: Dokters van de Wereld.

Vrijwilligers 

“Al onze medische vrijwilligers zijn minimaal basisarts en BIG-geregistreerd. Ze zijn getraind zodat ze om kunnen gaan met stress en cultuurverschillen. Ondanks dat de zorg in Nederland onder druk staat, kiezen mensen ervoor om medisch vrijwilligerswerk te doen. Artsen vinden het werk heel bijzonder. Je bent op straat, in een busje, je wordt geconfronteerd met uitdagende vragen. Op verschillende plekken hebben we de diensteverlening uitgebreid. In de coronaperiode waren huisartsen en zorginstellingen minder goed beschikbaar. Dat gold ook voor andere voorzieningen zoals GGD en de Soa-poli. Er was meer behoefte voor de kwetsbare doelgroepen om een arts te spreken. Vanuit de coronacrisis zijn we overgegaan naar de situatie met de Oekraïense vluchtelingen.”  

Zorgbus

Jasper Kuipers vertelt over de activiteiten van Dokters van de Wereld in Haarlemmermeer: “Wij komen met onze Zorgbus één keer per week een dagdeel langs. Op donderdagmiddag staan we in Badhoevedorp, voor de ingang van het Corendon-hotel. Dan kunnen mensen langskomen bij onze artsen. De bus heeft twee spreekkamers, waardoor er twee artsen tegelijk kunnen werken. We merken dat er behoefte is aan zorg bij de groep vluchtelingen. Veel mensen die in Oekraïne medicijnen hadden, hebben daar in Nederland een recept voor nodig. In Oekraïne schrijft een arts een medicijn voor en vervolgens kan de patiënt het zelf kopen. We leggen de mensen uit hoe ons systeem werkt. In het begin hielpen we vooral bij acute zorg. Soms moeten mensen doorverwezen worden naar een ziekenhuis of ingeschreven worden bij een reguliere huisartsenpraktijk omdat ze langdurige zorg nodig hebben. Bijvoorbeeld een vrouw die in Oekraïne een chemokuur gehad heeft. Dan is het van belang om snel de behandeling te continueren en haar door te verwijzen naar het Antonie van Leeuwenhoek-ziekenhuis. Dat is de acute zorg.” 

Oekraïense vluchtelingen 

Na de eerste opvang van Oekraïense vluchtelingen in Nederland was Dokters van de Wereld snel in staat om de Zorgbussen in te zetten. “Dat moest ook wel, want deze mensen hadden geen huisarts”, legt Jasper Kuipers uit. De verantwoordelijkheid van het inregelen van zorg voor Oekraïense vluchtelingen ligt bij gemeenten en de GGD. Jasper: “Het is een hele opgave om dat georganiseerd te krijgen. Wij komen in actie om het zorggat te vullen. De gemeente Haarlemmermeer heeft ons benaderd om bij de opvanglocatie in Badhoevedorp langs te gaan. Ik vind het mooi om te zien dat de gemeente Haarlemmermeer de schouders eronder zet om opvang te realiseren voor een grote groep vluchtelingen. En de bereidheid om te helpen is bij heel veel mensen heel groot.” 

Een zorgverlener neemt de bloeddruk op in de Zorgbus.

Vragen 

De vragen van de vluchtelingen gaan ook veel over mondzorg. Jasper: “Daarnaast krijgen we veel vragen over seksuele gezondheid. Mensen hebben op de vlucht nare dingen meegemaakt. We krijgen ook vragen om slaapmedicatie, we zien veel mensen met virale infecties. Ze hebben in de kou geslapen, zijn met veel mensen en de vaccinatiegraad is lager, dus we zien ook veel griepgevallen. Mensen komen uit een oorlog en hebben trauma’s, stress gerelateerde klachten. We zijn nu bezig om ook psychosociale opvang te kunnen bieden. Maar dat is lastig want de wachtlijsten bij de geestelijke gezondheidszorg in Nederland zijn al lang. Voor deze groep moet daar een oplossing voor gevonden worden. We hebben onder de vrijwilligers gelukkig ook psychologen. Maar dat is een druppel op de gloeiende plaat.” 

Zolang als nodig 

Jasper Kuipers geeft aan dat de Zorgbus blijft rijden zolang het nodig is. “We hebben een beperkt aantal zorgbussen. Wij werken op basis van donaties van particulieren. Nu krijgen we een vergoeding van de gemeente Haarlemmermeer voor brandstof. Op dit moment kijken we of we extra donaties kunnen realiseren om een extra Zorgbus mogelijk te maken. Alle donaties zijn welkom. En we zijn op zoek naar vrijwillige chauffeurs die in de regio Haarlemmermeer en Amsterdam-zuid aan de slag willen.”

Meer informatie over het werk van Dokters van de Wereld, donaties of vrijwilliger worden? Kijk dan op de website van Dokters van de Wereld.