Alle hens aan dek voor voldoende stroom

Aanvragen van grootverbruikers, zoals bedrijven, supermarkten en maatschappelijke voorzieningen, kunnen al sinds medio oktober 2023 niet worden goedgekeurd wegens gebrek aan ruimte op het stroomnet. Dat melden burgemeester en wethouders in een brief aan de gemeenteraad naar aanleiding van een onderzoek naar netcongestie (file op het stroomnetwerk) in Noord-Holland en een plan van aanpak hiervoor.

Ambities

Burgemeester en wethouders zeggen in hun brief dat de beschikbaarheid van elektriciteit een essentieel onderdeel is van onze maatschappij en dat een tekort aan die beschikbaarheid grote gevolgen heeft voor alle partijen. “We realiseren ons dat netcongestie voor grote onzekerheid zorgt in het realiseren van onze ambities.” Daarom werken ze nauw samen met onder andere netbeheerders en een regionale taskforce. De gemeente ondersteunt netuitbreidingen en aanvullende maatregelen, aldus de bestuurders.

Afrit van de stroomsnelweg

Uit eerder genoemd onderzoek blijkt dat de zogenoemde ‘pocket’ Vijfhuizen de grootste tekorten aan netcapaciteit van de hele provincie Noord-Holland heeft. Een pocket is een deelgebied dat wordt gevoed door, in dit geval, hoogspanningsstation Vijfhuizen, dat functioneert als een afrit van de stroomsnelweg en ervoor zorgt dat de stroom bij de eindgebruikers terecht komt.

Hoogspanningsstation Vijfhuizen bedient heel Haarlemmermeer, gemeenten ten westen daarvan, delen van Amsterdam en een stukje Aalsmeer.

Transformatorstations en kabels

Vraag en aanbod van stroom zijn in Noord-Holland enorm en het stroomnet kan dit nauwelijks aan. Net als in het verkeer ontstaan daardoor files op het net en de kans op storingen neemt daardoor toe. Netbeheerders Liander en Tennet bouwen daarom extra transformatorstations en verzwaren de kabels. Maar deze structurele oplossingen kosten tijd. Vooruitlopen met extra maatregelen is echt een ‘must’.

De netcongestie heeft namelijk niet meer alleen gevolgen voor grootverbruikers zoals bedrijven, supermarkten en maatschappelijke voorzieningen maar in de nabije toekomst mogelijk dus ook voor kleinverbruikers. En dat moet zo veel mogelijk worden voorkomen. 

Datacenters

Daarom wordt geanalyseerd wat nu de daadwerkelijke belasting van Haarlemmermeer en omgeving is. In het bijzonder wordt de impact van datacenters geanalyseerd, omdat deze snelgroeiende sector een grote belasting vormt voor het elektriciteitsnet. De verwachting is dat een deel van de aangevraagde capaciteit niet wordt vergund en de gereserveerde ruimte vrijkomt, hetgeen netcongestie vermindert.

Ook het dempen van de piekbelasting met netbewuste nieuwbouw (met bijvoorbeeld slimme, het net zo min mogelijk belastende warmtesystemen) en met slimme laadpalen, kan een deel van de oplossing zijn.

Andere indeling

Dat geldt ook voor een tijdelijke andere indeling van de deelnetten Vijfhuizen en Diemen zodat de pocket Vijfhuizen wordt ontlast. 
Tot de structurele maatregelen behoren uitbreiding van het hoogspanningsstation Vijfhuizen met één extra transformator. Die kan naar verwachting in 2029 in gebruik worden genomen.

Ook de komst van het 150-380 kv transformatorstation A9 Zuid is hard nodig om het deelgebied Vijfhuizen te ontlasten. De locatie daarvan staat nog niet vast. Er wordt gekeken naar én het Haarlemmermeerse én het Amsterdamse deel van de Houtrakpolder en het Amsterdamse havengebied.

Onzekerheden

Er wordt dus bepaald niet stilgezeten, er wordt nauw samengewerkt, de urgentie zit bij alle betrokkenen goed tussen de oren en er zijn concrete oplossingen in de maak. Maar alle onzekerheid wegnemen behoort niet tot de mogelijkheden, maken burgemeester en wethouders duidelijk in hun brief.

Zo kwam kortgeleden het bericht van de netbeheerder dat de gewenste netwerkcapaciteit voor het gebruik van het nieuwe gemeentehuis niet geleverd kan worden. Dat geldt ook voor nieuw te ontwikkelen scholen.

Ook is er onzekerheid over bestaande woningbouwplannen. Voor de ontwikkeling van initiatieven in het zonnecarré of de eventuele plaatsing van windmolens zijn er geen gevolgen van de netcongestie.

Ruimte gevonden

Van recentere datum is het bericht dat Tennet veel ruimte heeft gevonden op het hoogspanningsnet buiten de spitsuren, maar of en wat voor invloed dat heeft op de pocket Vijfhuizen is op dit moment niet te zeggen.