In gesprek met ZUS over Graan voor Visch Zuid

ZUS is een ontwerpbureau voor architectuur, stedenbouw en landschap. Kristian: “We zeggen wel eens van stoel tot land. Dat betekent dat we zowel aan kleine objecten als aan grote, ruimtelijke systemen werken.” Het bureau gaat verder dan alleen ontwerpen. Ze bouwen, maken en experimenteren. Contact met de omgeving is daarbij erg belangrijk voor ZUS. 

Jullie gaan het stedenbouwkundig kader en het beeldkwaliteitsplan maken. Wat zijn dit eigenlijk voor plannen?

“In het stedenbouwkundig kader leggen we de structuur van het gebied vast. We geven richting aan hoe het gebied zich ruimtelijk kan ontwikkelen, zonder alles dicht te timmeren. Het is geen star plan, maar een document dat uitnodigt tot doorontwikkeling. Denk aan hoofdstructuren zoals wegen, water en groen, maar ook aan hoe functies zich tot elkaar verhouden. Het kader helpt om samenhang te bewaren, ook als het gebied in stappen wordt gerealiseerd. Het beeldkwaliteitsplan gaat over de uitstraling en identiteit van het gebied. Daarin leggen we principes vast over bijvoorbeeld materiaalgebruik, hoogtes, volumes, en over hoe publieke en private ruimte zich tot elkaar verhouden. We willen geen eindbeeld vastleggen, want steden zijn nooit af. We maken eerder een soort receptenboek: ingrediënten waaruit steeds andere combinaties mogelijk zijn. Zo zorgen we voor kwaliteit en duurzaamheid.”

Hoe ziet ZUS het toekomstige Graan voor Visch Zuid voor zich?

“We denken niet alleen aan stenen en groen, maar ook aan voorzieningen: een kinderdagverblijf, sportplek, supermarkt, ga zo maar door.  Het moet een echte wijk worden. Geen slaapwijk, maar een levendige stadswijk waar wonen, werken en vrije tijd samenkomen. Dat zorgt voor uitwisseling, voor levendigheid. Tijdens maken van de plannen vragen we mensen ook om referentiebeelden aan te dragen, ook absurde. Misschien wel een sloot of een grote beek vol vis met steigers en graan aan de oevers. Waarom niet? Zo ontstaan verhalen: ‘Ik woon bij de vissteiger in het graan’.”

Het meenemen van de omgeving is heel belangrijk voor jullie. Kan je hier meer over vertellen?

“We willen mensen echt betrekken. Participatie is voor ons geen formaliteit. Het is iets dat ontstaat vanuit verbondenheid. We dromen samen, maar staan ook met onze voeten in de klei. Dus ja, als iemand daar net een bedrijfspand heeft, dan snappen we dat je niet zomaar wil verhuizen. Dan kijken we: wat kunnen we voor je betekenen? Zo bouwen we aan vertrouwen. Dat is essentieel, want er zijn veel eigenaren in het gebied, allemaal met andere belangen. De één wil vasthouden aan zijn plek, de ander ziet kansen voor ontwikkeling. Wij proberen daar een win-win van te maken. Als bijvoorbeeld drie eigenaren aangeven dat ze wat parkeerruimte op willen geven, kunnen wij daar misschien wel een park van maken. Zo ontstaat er een mozaïek van kansen.”