Nota Omgevingskwaliteit

Wat is omgevingskwaliteit?

Omgevingskwaliteit gaat over de waardering van mensen voor hun leefomgeving. Die waardering gaat over:

• kenmerken die samenhangen met herkomst. Het gaat hierbij om plekken met historische betekenis, denk aan monumenten. Het zijn de ankers van een gemeente, herkenbaar voor mensen met wortels in het gebied én nieuwkomers. 
• kenmerken die samenhangen met beleving, zoals het groen, het uiterlijk van de bebouwing, de geborgenheid, de afwisseling of juist de rust. 
• kenmerken die samenhangen met het gebruik van een gebied, zoals de verschillende functies, bereikbaarheid en toegankelijkheid. 
• kenmerken die samenhangen met de mogelijkheden voor de toekomst, zoals kansen voor groei, duurzaamheid, robuustheid, waardevastheid.

Waarom een Nota Omgevingskwaliteit?

We willen dat de kwaliteit van de omgeving behouden blijft. Als iemand iets nieuws wil bouwen, moet dit bij de omgeving passen of juist waarde toevoegen. In sommige gebieden is dit belangrijker dan in andere gebieden.

De Nota Omgevingskwaliteit maakt duidelijk wat we willen. Zo kunnen we met elkaar in gesprek gaan over welke kwaliteiten we belangrijk vinden en hoe we die willen behouden of versterken.  

De nota dient:

• als bron van informatie en inspiratie;  
• voor de begeleiding van een initiatief en om initiatiefnemers te stimuleren;  
• als beoordelingskader bij vergunningplichtige activiteiten en voor handhaving bij excessen. 

Hoe werkt de Nota Omgevingskwaliteit?

De nota bestaat uit drie belangrijke elementen:

• Gouden regels: we geven tien gouden regels die van toepassing zijn op elke nieuwe ontwikkeling waarvoor een vergunning vereist is. 
• Ruimtelijke systemen: onze gemeente is opgebouwd uit herkenbare ruimtelijke systemen, waaronder de polderlinten, de ringvaart en de geniedijk. Deze structuren krijgen in de nota een beschrijving in woord en beeld. Op basis van de ligging in een van deze systemen en de omvang van het voorstel wordt bepaald in welke mate de gemeente regie voert en welke eisen aan de ontwikkeling worden gesteld. 
• Gebiedstypen: we beschrijven eenduidige gebieden zoals woongebieden, recreatiegebieden of dorpscentra. Ook deze gebiedstypen worden in woord en beeld beschreven. Op basis van de ligging in een van deze gebieden en de omvang van het voorstel wordt bepaald in welke mate de gemeente regie voert en welke eisen aan de ontwikkeling worden gesteld.

Participatie

Om tot een scherpe en goed afgewogen nota te komen, heeft de gemeente onder bewoners, ondernemers, bezoekers en ontwikkelaars interviews afgenomen. Zo verzamelden we verschillende perspectieven op de omgevingskwaliteit van Haarlemmermeer. De centrale vraag: welke omgevingskwaliteiten moeten in Haarlemmermeer worden beschermd?

Ook organiseerden we een expertmeeting waarop architect Don Murphy, Martine van Vliet (stedenbouwkundige en landschapsarchitect) en Yvonne Lub (directeur Podium voor Architectuur) hun professionele kijk op de omgevingskwaliteit van Haarlemmermeer gaven.

Zowel de interviews als de opgehaalde input van de expertmeeting zijn gebruikt om de Nota Omgevingskwaliteit verder aan te scherpen en aan te vullen.

Planning

In 2022 was de ontwerpversie van de Nota Omgevingskwaliteit gereed. De nota werd zes weken ter inzage gelegd. Iedereen die wilde, kon reageren. De inspraakreacties werden uiteindelijk gewogen en waar mogelijk verwerkt. Daarna nam de gemeenteraad een besluit over de Nota Omgevingskwaliteit.