De Japanse duizendknoop is een invasieve plantensoort.

Offensief tegen Japanse duizendknoop en reuzenberenklauw

22 maart 2024
Nieuws, Openbare ruimte

Je kunt hem bij wijze van spreken zien groeien, zo hard groeit die plant. Rudolf Stelpstra, specialist beheer bij het cluster Beheer en Onderhoud, heeft het over de Japanse duizendknoop (Fallopica japonica). Zijn boodschap namens de gemeente komt hierop neer: we moeten van die plant af en beste inwoners, help daaraan mee.

De Japanse duizendknoop is een invasieve plantensoort. Rudolf Stelpstra verduidelijkt: “Het is een plant die hier niet thuishoort, enorm woekerend is en inheemse planten verdringt. Zo hard groeit die plant. Zowel boven- als ondergronds. Daardoor gaat de Japanse duizendknoop ten koste van de biodiversiteit. Daar komt bij dat de sterke wortels en bamboe-achtige stengels schade kunnen veroorzaken aan bebouwing, wegen en leidingen.” 

Een poot om op te staan 

De plant is om al deze redenen kortgeleden opgenomen in de Verordening Fysiek Domein. “Want we moeten er vanaf”, benadrukt Rudolf Stelpstra. De gemeente heeft dankzij de verordening een poot om op te staan als zij bijvoorbeeld andere overheden zoals Rijkswaterstaat of de provincie Noord-Holland, die ook grondeigenaren zijn in Haarlemmermeer, wil aanspreken op de aanwezigheid van de Japanse duizendknoop. 

“Ja, ook inwoners kunnen erop worden aangesproken. Verplichten? Ja, dat kan ik wel zeggen maar handhaven blijft een lastig ding. Over het algemeen is het wel zo dat als grondeigenaren het belang hiervan inzien en ze juist graag meewerken. Daarom is verplichten niet zo’n hot issue.”

De Japanse duizendknoop is een invasieve plantensoort.

Maaien is verspreiden 

Van deze invasieve plantensoort afkomen, is trouwens nog niet zo simpel. Rudolf Stelpstra: “Je zou zeggen: maaien die handel. Maar maaien is juist verspreiden. Elk stukje van de stengel kan weer uitgroeien tot een nieuwe plant. Je moet het maaisel dan ook direct afvoeren en verbranden. En dus moet je het in grijze bak doen.” 

Maar met het verbranden van het maaisel alléén ben je er ook nog niet, maakt Rudolf Stelpstra duidelijk. Want zoals gezegd groeit de plant ook onder de grond flink door. Toch raakt de plant uitgeput als telkens het bovengrondse blad wordt gekortwiekt. Zonlicht vangt de Japanse duizendknoop daardoor steeds minder op en dat is noodzakelijk om te overleven. Stug doorgaan met bovengrondse bestrijding, is dus het devies 

Het is de gemeente nog wel toegestaan om de plant chemisch te bestrijden maar er kan ook voor afgraven worden gekozen. De Japanse duizendknoop komt in de openbare ruimte van Haarlemmermeer op zo’n vijftig locaties voor. Aannemers hebben de opdracht gekregen om de plant op al die plekken te lijf te gaan. 

De reuzenberenklauw komt op heel veel locaties in Haarlemmermeer voor.

Reuzenberenklauw 

Over de reuzenberenklauw (Heracleum mantegazzianum) heeft Rudolf Stelpstra een vergelijkbaar maar niet geheel identiek verhaal. Ook deze plant is invasief zijn maar de biodiversiteit lijdt er niet onder. “Het is ook een prachtige plant, een genot om naar te kijken, met enorme schermen en mooie bloemen aan de buitenrand. Toch is de reuzenberenklauw als schadelijk aangemerkt. Mensen die in aanraking komen met de sappen van de plant lopen lelijke en pijnlijke brandblaren op. Echt een stuk pijnlijker dan brandnetels. Zelfs bloedvergiftiging behoort tot de mogelijkheden.” 

In toom houden 

De reuzenberenklauw komt op heel veel locaties in Haarlemmermeer voor. Langs het spoor en langs snelwegen en in ruige bossages bijvoorbeeld. Dat zijn plekken waar niet altijd veel mensen komen en de reuzenberenklauw weinig kwaad kan. Toch is ook deze plant in de verordening opgenomen. “We hoeven hem niet te bestrijden, dat is een beetje te veel gezegd, maar we moeten hem wel in toom houden anders rukt de plant op naar plekken waar je hem totaal niet kunt gebruiken. Denk aan recreatiegebieden.” 

“Ook met het in toom houden van de reuzenberenklauw kunnen we de hulp van de inwoners goed gebruiken.” Rudolf Stelpstra doelt op de mogelijkheid om een melding te doen over schade door en overlast van de reuzenberenklauw of Japanse duizendknoopexterne-link-icoon