Eikenprocessierupsen

Als de eikenprocessierupsen in een boom zitten, kan dit tot een plaag leiden. Ziet u deze rupsen op bomen waar nog geen waarschuwingstape omheen staat? Meld het bij de gemeente.

Als de gemeente weet dat er op een plek eikenprocessierupsen zitten, komt daar waarschuwingstape. Zo'n plek is dan binnen een week ook te vinden op de interactieve kaart 'Waar zijn eikenprocessierupsen?'. Op de kaart ziet u dus waar de rupsen zitten. Maar u kunt ook bekijken uit welke bomen de rupsen verwijderd zijn. En waar ze vorig jaar zaten.

Vindt u eikenprocessierupsen op een plek zonder waarschuwingstape? Meld het bij de gemeente.
 

De eikenprocessierups zit meestal in eikenbomen. Meerdere eikenprocessierupsen kunnen samen een boom helemaal kaal eten. U kunt eikenprocessierupsen herkennen aan: 

• Lange witte haren.
• Nesten op de boomstammen of op dikkere takken als een soort dicht spinnenweb.

Kijk voor meer informatie over de eikenprocessierups en gezondheid op de website van GGD Leefomgeving.

De overlast van de eikenprocessierups en de bastaardsatijnrups komt door de vele kleine haren. De rups kan de haren bij ongewenst contact 'afschieten'. De wind verspreidt de haren.

Klachten die de haren van de rupsen u kunnen geven zijn: 

• Last van uw ogen.
• Last van uw luchtwegen. 
• Huidklachten.

U kunt klachten door haren van de eikenprocessierups voorkomen door:

• Contact te vermijden met de rupsen.
• Niet in de buurt te komen van de nesten van de rupsen.
• Uw armen en benen goed te bedekken.
• Niet op de grond te gaan zitten in een gebied waar de rupsen voorkomen. 

Waarschuwingstape en informatieborden

• De gemeente laat door middel van waarschuwingstape zien in welke boom de eikenprocessierups is aangetroffen.
• Bij de ingang van het Haarlemmermeerse bos plaatst de gemeente informatieborden.

Heeft u last van klachten door de haren van de eikenprocessierups? In het algemeen verdwijnen de symptomen binnen een paar dagen tot 2 weken.

Wat kunt u doen als u klachten heeft door de eikenprocessierups? Als u klachten heeft van de brandharen van de rups kunt u de volgende dingen doen:

• Vermijd krabben en/of wrijven op plekken die jeuken.
• Was uw huid goed met water.
• Spoel uw ogen goed met water. 
• 'Strip' uw huid met plakband om de haren van de rupsen snel te verwijderen.
• Plak een stukje plakband op uw huid, trek het plakband eraf en gooi het weg. 
• Was besmette kleding heel goed met water en zeep, op hoge temperatuur (60°C).

Neem bij ernstige klachten altijd contact op met uw huisarts.

De gemeente plant verschillende soorten bomen, onder andere om zoveel mogelijk te voorkomen dat de eikenprocessierups zich snel kan uitbreiden. In Haarlemmermeer is minder dan 5% van de bomen een eikenboom. 

De gemeente houdt de plaatsen waar de eikenprocessierups in 2020 is aangetroffen goed in de gaten. Rond eind mei krijgen de rupsen brandharen en vormen ze nesten. Dan worden de eiken gemonitord op de aanwezigheid van de eikenprocessierups. Eerder zijn de rupsen helaas lastig te zien, omdat ze hoger in de bomen zitten. Het is helaas niet mogelijk om bomen helemaal (alle bladeren) te controleren op eitjes en rupsen. 

Hoe de gemeente de rupsen bestrijdt

De gemeente probeert te voorkomen dat er nieuwe nesten komen en bestrijdt de eikenprocessierups zoveel mogelijk biologisch. Dit gebeurt op verschillende manieren: 

• Door mezennestkastjes op te hangen op locaties waar de eikenprocessierups is aangetroffen. Mezen eten deze rupsen namelijk. 
• Door in het Haarlemmermeerse bos larven van gaasvliegen uit te zetten. In dit bos zat de eikenprocessierups vorig jaar op verschillende plaatsen. De larven van de gaasvlieg prikken de rups aan en zuigen deze leeg. 
• Door minder vaak te maaien. Door op meer plaatsen kruidenrijk gras te laten groeien, neemt het aantal insecten toe. Deze insecten trekken weer vogels en vleermuizen aan. Dit zijn natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups.

Wat gebeurt er als er toch nog een nest voorkomt van een eikenprocessierups?

Ondanks deze biologische aanpak kunnen er nog steeds nesten van de eikenprocessierups voorkomen. Ook kan er een nest van de bastaardsatijnrups voorkomen.

• Is het een nest op openbaar terrein en vormen de rupsen een risico voor mens en dier? Dan verwijdert de gemeente de rupsen door ze weg te zuigen.
• Komen de rupsen voor in bomen op uw eigen terrein? Dan bent u als inwoner of organisatie zelf verantwoordelijk voor het (laten) verwijderen van de rupsen. De gemeente adviseert om dit door een professioneel bedrijf te laten doen.

Uit onderzoek blijkt dat de eikenprocessierups veel natuurlijke vijanden heeft, zoals mezen en vleermuizen. Wilt u zelf de natuurlijke vijanden aanmoedigen? Dan kunt u de volgende dingen doen: 

• Hang vogelhuisjes voor mezen op. Zet waterbakjes in uw tuin. In deze waterbakjes nemen de vogels een bad. Ook is het drinkwater. Nodig vogels ook uit in uw tuin met voedsel. Bekijk de pagina Vogels voeren van de Vogelbescherming voor advies.  
• Zorg voor ‘liefdevolle verwaarlozing’ van uw tuin. Beweeg mee met de natuur en geef insecten de ruimte. Insecten trekken vogels en vleermuizen aan. Bekijk tips op de pagina van Natuurmonumenten wat je kunt doen voor insecten. 
• Haal tegels uit uw tuin en vervang deze voor groen. Vogels en insecten vinden een groene tuin fijn. En een groene tuin helpt ook nog eens tegen wateroverlast. Bekijk de tips op Haarlemmermeer Waterproof.

Meer weten over de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups? En de toekomst van de rups? Bekijk het filmpje over de eikenprocessierups (YouTube) van Universiteit Nederland.