Scroll naar beneden om alles te lezen. Totale leestijd: 13 minuten.
Introductie
De Omgevingsvisie gaat over de toekomst van Haarlemmermeer. Haarlemmermeer wil doorgroeien van 157.000 inwoners in 2021 richting 200.000 inwoners in 2040. We willen een prettige gemeente zijn om te wonen en te werken. Het moet goed bereikbaar, schoon en groen zijn met veel plekken waar mensen elkaar kunnen ontmoeten of kunnen bewegen in de buitenlucht. We willen dat mensen hier gezond en veilig kunnen leven. We willen ook een welvarende plek zijn met een sterke economie waar bedrijven zich graag vestigen. Bovendien willen we het karakter van Haarlemmermeer koesteren: het boerenlandschap, de polderwegen, de gemalen, de Ringvaart, maar ook de 31 dorpen en kernen met elk hun eigen sfeer en de bedrijven en luchthaven aan de oostkant. In de Omgevingsvisie beschrijven we hoe al die zaken te maken hebben met elkaar en hoe we de toekomst van Haarlemmermeer zien.
Samen maken we Haarlemmermeer
We spraken we met inwoners, ondernemers, dorps- en wijkraden, ontwikkelaars, belangenorganisaties, andere gemeenten en andere overheden, deskundigen en de gemeenteraad. Hun inbreng hebben we gebruikt in deze Omgevingsvisie. We nodigen iedereen uit om samen de opgaven van de Omgevingsvisie op te pakken. Zo werken we samen aan een mooier, gezonder, welvarender, evenwichtiger en hechter Haarlemmermeer.
Slim en zuinig omgaan met de ruimte
We willen veel in de gemeente: wonen, werken, ontspannen in het groen, het polderlandschap behouden. Dat kost ruimte. We willen slim en zuinig met de ruimte omgaan. Hoe doen we dat op een manier die past bij Haarlemmermeer en de mensen die er leven? Daarvoor staan in deze Omgevingsvisie alle ambities en opgaven op een rij. Dat kan gaan over groen, verkeer of gezondheid. Ook beschrijven we wat we ervoor gaan doen om die ambities waar te maken. Wat werken we verder uit? Waarover heeft de gemeenteraad al beleid vastgesteld? Waarover zijn we in gesprek met het Rijk, Schiphol of de metropoolregio Amsterdam (MRA)? En wat leggen we vast in het omgevingsplan, de vervanger van de bestemmingsplannen?
Vier verhaallijnen
De Omgevingsvisie begint met een visie op de toekomst. Deze is verdeeld over vier verhaallijnen. Lees hieronder welke dat zijn.
1. Wonen waar dorp en stad samenkomen
In de dorpen is ruimte, rust en kijk je uit op het groen. Voorzieningen zoals winkels of scholen zijn op loop- of fietsafstand. Eigenlijk is alles gewoon dichtbij, ook gezellige steden net aan de andere kant van de gemeentegrens. Dit maakt Haarlemmermeer een fijne plek om te wonen. Wij willen dat dit zo blijft.
We willen het leven in de grote kernen meer ‘stads’ maken. Dat zijn de plekken waar de meeste nieuwe woningen komen. Dit worden niet alleen de huizen met tuin waarvan er nu veel zijn, maar ook appartementen en andere soorten woningen. Bijvoorbeeld op plekken waar openbaar vervoer en ander verkeer samenkomt. Dit is ook een goede plek voor voorzieningen.
Ook in de stedelijke gebieden kan je overal makkelijk komen te voet of op de fiets. Er zijn groene straten en pleinen waar wat te beleven is en waar allerlei soorten mensen zich thuis voelen, jong en oud. Als er meer woningen komen op stadse plekken zoals Stadscentrum Hoofddorp en het Pionier-Bolsterrein in Nieuw-Vennep, kunnen we andere plekken open houden. Er is ook ruimte nodig voor groen en water in de stad en we willen onze huizen energieneutraal maken.
2. Economisch krachtig en divers
We hebben een sterke economie met de luchthaven in de gemeente en Amsterdam dichtbij. We willen economisch meer divers worden. Dat betekent dat we ons ook richten op andere bedrijven behalve de bedrijven die verbonden zijn met de luchthaven. We willen aantrekkelijk blijven voor ondernemingen om zich hier te vestigen, bijvoorbeeld omdat medewerkers hier goed kunnen wonen en met de auto of openbaar vervoer makkelijk overal naar toe kunnen. We willen graag duurzame bedrijven in Haarlemmermeer met vernieuwde manieren van werken en producten.
De trend is dat functies zoals wonen, werken en winkelen steeds meer gemengd zijn op een plek. Dat willen we in Haarlemmermeer ook. Maar als bedrijven overlast meebrengen, bijvoorbeeld door geluid of zwaar verkeer, horen ze niet in een woonwijk of winkelcentrum. We vinden het belangrijk dat bedrijven- en kantorenterreinen gezond, veilig, aantrekkelijk, goed bereikbaar en toekomstgericht zijn. Dat kan bijvoorbeeld met mooie en makkelijke fietsroutes.
De werklocaties in de oostflank van Haarlemmermeer zijn belangrijk voor de werkgelegenheid in de regio. We zorgen dat de oostflank optimaal bereikbaar is over de weg, het spoor en via de lucht, met ruimte voor de Noord-Zuidlijn en goed verbonden met Stadscentrum Hoofddorp.
3. Ontspannen in het buitengebied
Het gebied buiten de kernen is belangrijk om te ontspannen, sporten, wandelen, fietsen of varen. Daar hebben we recreatiegebieden, fietsroutes, oude polderwegen met boerderijen en vergezichten. We geven meer bekendheid aan het erfgoed, zoals de boerderijen langs de polderwegen, de Geniedijk, de gemalen, de Stompetoren en het terrein van de suikerfabriek. In het weidegebied in het noorden is veel natuur en kun je recreëren. De westkant van de Haarlemmermeerpolder is bedoeld voor wonen, natuur en recreatie en nieuwe vormen van landbouw. Ook hier komen nieuwe woningen, maar we zorgen dat de dorpen langs de Ringvaart niet aan elkaar groeien. De Ringdijk en Ringvaart zijn als Ringpark aantrekkelijk voor de regio. Tussen Hoofddorp en Nieuw-Vennep, in PARK21, is ruimte voor actieve ontspanning. Rond de start- en landingsbanen van de luchthaven kan een energielandschap komen met zonneakkers, natuur en fietsroutes. Daaromheen ligt het Groene Carré. Ten zuiden van Nieuw-Vennep bestaat het open landschap vooral uit landbouwgrond dat zo kenmerkend is voor Haarlemmermeer.
Ook in de andere gebieden is groen altijd aanwezig. De bedrijven- en kantoorlocaties en de energiegebieden hebben volop groene routes. We sluiten aan bij de groene gebieden voor recreatie in en buiten onze gemeente zoals de Westeinderscheg, de binnenduinrand, de Kagerplassen en het Groene Hart.
4. Slim en stevig verbonden met onze netwerken
Netwerken zijn belangrijk voor de toekomst van Haarlemmermeer en de inrichting van de ruimte. Het gaat bijvoorbeeld om wegen, leidingen en andere netwerken voor verplaatsing van mensen, water, elektriciteit of data. Die netwerken zijn zichtbaar in het landschap. Je kunt bijvoorbeeld datacentra en hoogspanningsleidingen zien. We bundelen netwerken slim. Daarmee winnen we ruimte en beperken we overlast.
Er zijn ook sociale netwerken van collega’s, familie of vrienden en virtuele netwerken, zoals sociale media. Virtuele netwerken worden steeds belangrijker. Ook de netwerken van mensen hebben een plaats nodig in de omgeving. Want we houden behoefte om elkaar te ontmoeten. Daarom zorgen we voor aantrekkelijke pleinen en andere plekken waar mensen kunnen afspreken.
Kennis en informatie zijn overal en altijd voor iedereen beschikbaar. Ook dat heeft invloed op de ruimte. Online winkelen verandert het gebruik van winkelcentra en werken hoeft lang niet meer altijd in een centraal gelegen kantoor.
Overzichtskaart 'Haarlemmermeer in 2040'
Op deze overzichtskaart is te zien hoe Haarlemmermeer in 2040 eruit kan zien. Onder de kaart staat een uitgebreide legenda.
Haarlemmermeer in de regio
Haarlemmermeer hoort bij de metropoolregio Amsterdam (MRA). Wij willen dat de metropoolregio zich verder ontwikkelt als wereldstad en dat het landschap in en rond Haarlemmermeer echt Nederlands blijft.
Schiphol en Hoofddorp zijn goed bereikbaar. Dat is belangrijk voor internationale bedrijven die zich hier graag vestigen. We willen dat de Noord-Zuidlijn naar Schiphol en Hoofddorp wordt verlengd. Dat is ook gunstig voor de mensen die in Haarlemmermeer wonen en werken. De nieuwe werklocaties, bijvoorbeeld bij station Hoofddorp en bij Badhoevedorp Zuid, helpen om de regio aantrekkelijk te houden voor bedrijven. Wij willen ook zorgen voor een betere verbinding met de steden in de zuidelijke Randstad zoals Leiden, Den Haag en Rotterdam. En ons landschap kan een grote rol spelen voor recreatie van mensen uit de regio.
Ambities en opgaven van vijf gebieden
Met inwoners, ondernemers, dorps- en wijkraden in vijf gebieden zijn we in gesprek gegaan over de omgeving waarin ze leven. Dat waren de omgevingsgesprekken. Wensen en behoeften verschillen per gebied, maar er zijn veel dezelfde vragen: bijvoorbeeld de behoefte aan woningen (vooral voor ouderen en jongeren), aandacht voor de kwaliteit van bestaande wijken en gebieden, de waardering voor het open landschap of het belang van plekken om elkaar te ontmoeten. Die zie je terug in opgaven per gebied.
1. Haarlemmermeer-Noord
In het open gebied tussen het Noordzeekanaal en de zuidkant van Zwanenburg zijn de kernen dorps, maar centraal gelegen. Ook gebeurt hier veel, zoals de opening van het outletcentrum in Halfweg. In de dorpen en het omliggende landschap moet het fijn, veilig en gezond leven blijven, ondanks de druk van de grote steden Haarlem en Amsterdam, de snelwegen, haven en luchthaven.
De opgaven voor de toekomst variëren van 'Geef ruimte voor fietsende en wandelende recreanten', tot 'Benut de beperkte ruimte voor nieuwe woningen' en 'Zorg dat de veranderingen door de gebiedsontwikkeling van Badhoevedorp aansluiten bij het doel om het dorp weer tot een geheel te maken.'
2. Hoofddorp
Meer dan de helft van de Haarlemmermeerders woont in Hoofddorp. Woonwijken aan de zuidkant van Hoofddorp zoals Tudorpark en Lincolnpark zijn de laatste wijken gebouwd op akkers aan de rand van de stad. We bouwen woningen steeds meer in de bestaande kernen. Hoofddorp groeit door naar een stad met meer dan 100.000 inwoners. In Hoofddorp-Noord komen er veel woningen bij. In het centrum komt een mix van wonen, werken, voorzieningen en aantrekkelijke straten, pleinen en een stadspark. We ontwikkelen werklocaties als De President en de oostkant van Hoofddorp en we zorgen voor goede mogelijkheden voor ontspanning.
De opgaven gaan bijvoorbeeld over nieuwe, stedelijke vormen van wonen, bereikbaarheid, fietsroutes en ommetjes.
3. Haarlemmermeer-West
We willen voorkomen dat de dorpen aan de Ringvaart aan elkaar groeien. Lisserbroek en Cruquius zijn de laatste plekken waar we op grote schaal buiten de kernen woningen kunnen bouwen. Daar gaan we zorgvuldig mee om. We zoeken naar dorpse manieren van wonen die passen in het gebied. Behoud van (industrieel) erfgoed geeft de woningbouwontwikkeling een eigen karakter. We willen boeren helpen met duurzame landbouw, zoals kringlooplandbouw en stadslandbouw. Ook op andere gebieden liggen opgaven: ‘Wees zuinig op en maak gebruik van de zoete kwel (grondwater dat naar boven komt)’, ‘Investeer in oplossingen voor verkeer’ en ‘Realiseer routes voor fietsers, wandelaars, ruiters en andere recreanten.’
4. Nieuw-Vennep
Nieuw-Vennep is met de komst van Getsewoud gegroeid van een dorp naar een kern van ruim 31.000 inwoners. Het maakt de komende jaren weer een groeispurt. Dat komt door de aanleg van het landelijk woongebied Nieuw-Vennep West met 3.000 woningen en de ontwikkeling van het Pionier-Bolsterrein tot een meer stedelijk gebied met 1.700 woningen, plekken om te werken en voorzieningen. De opgave is hier om andere soorten woningen te bouwen. Dan kunnen mensen bij wie de kinderen uit huis zijn, bijvoorbeeld verhuizen naar een comfortabel appartement. Zo komen de gezinswoningen vrij voor jonge mensen. Oudere wijken en bedrijventerreinen hebben aandacht nodig om veilig, schoon en aantrekkelijk te blijven. Ook het centrum van Nieuw-Vennep moet klaargemaakt worden voor de toekomst. In het noorden maken we het grote recreatiegebied PARK21. Andere opgaven zijn: ‘Ontwikkel het drukbezochte Venneperhout door richting het westen’, ‘Maak werk van herontwikkeling van het centrum’ en ‘Benut de groene en open entrees van Nieuw-Vennep als kwaliteit’.
5. Haarlemmermeer Zuid en Oost
De dorpen in het zuiden en oosten hebben (net als het noorden) te maken met de luchthaven. Er kunnen daarom weinig nieuwe woningen gebouwd worden. Omdat bijna alle dorpen aan het water liggen, is het er heel prettig om te wonen. Toch is er overlast van bedrijven, verkeer en luchtvaart. Een belangrijke opgave is: ‘Benut de beperkte ruimte voor nieuwe woningen en experimenteer met geluidsadaptief bouwen (een manier van bouwen waarbij minder overlast is van vliegtuiggeluid).’ Iets anders dat hier leeft: ‘Juist hier ligt het mooiste deel van de Ringvaart, maar ruimte voor recreatie langs de dijk is beperkt.’ Ook moet in Haarlemmermeer Zuid en Oost aandacht zijn voor de gezondheid van mensen: ‘Beperk de nadelige gezondheidseffecten van geluid, fijnstof of lichthinder.’
De thema's en opgaven
In de Omgevingsvisie beschrijven we voor verschillende onderwerpen wat we belangrijk vinden en wat we willen. De onderwerpen gaan over bijvoorbeeld economie, luchtvaart, wonen, landschap en schone energie. Ook gaan ze over hoe we zorgen dat de omgeving veilig en gezond blijft.
Er zijn in totaal 24 onderwerpen. Wilt u meer weten over een bepaald onderwerp? Kijk dan bij de samenvatting van de thema's en opgaven. Daar vindt u een overzicht met de belangrijkste ambities per onderwerp. Lees hieronder een korte samenvatting van vier onderwerpen:
Vervullen maatschappelijke behoeften
1. Aantrekkelijke omgeving om te wonen
Het is fijn om te wonen in Haarlemmermeer. We willen dat dit zo blijft. We zorgen ervoor dat er genoeg verschillende soorten woningen bij gebouwd worden. Woningen worden duurzaam gebouwd of gemaakt. We willen dat de woningen in Haarlemmermeer goed bereikbaar zijn, ook met de fiets en het openbaar vervoer. Er moeten genoeg winkels, scholen en andere voorzieningen in de buurt zijn. Ook moet iedereen mee kunnen doen.
2. Een goede plek om te werken
We willen dat het nu en in de toekomst goed gaat met de bedrijven in Haarlemmermeer. We willen dat ondernemers hier een bedrijf kunnen beginnen en dat mensen hier kunnen werken. We willen dat er veel verschillende soorten bedrijven komen, zodat de economie tegen een stootje kan. We willen bedrijven in de landbouw, glastuinbouw en het toerisme helpen gezond te blijven. Bedrijven moeten duurzamer worden. We bieden ruimte aan innovatie en experimenten. Ook willen we dat bedrijventerreinen prettig zijn om te werken.
Bescherming van de omgeving
3. Veilige en gezonde omgeving
Het is belangrijk dat het in Haarlemmermeer veilig en gezond is. Daarom willen we dat de lucht, het water en de grond waar nodig schoon zijn. Ook willen we dat u zo min mogelijk overlast heeft van geluid, licht of geur. Schiphol mag niet te veel overlast geven. Overlast als gevolg van klimaatverandering willen we voorkomen. U moet zich veilig voelen in de eigen buurt. We willen dat er genoeg plekken zijn om te bewegen. Ook in de groengebieden en het buitengebied, met genoeg wandel- en fietspaden. Hierbij moet iedereen mee kunnen doen.
4. Goede omgevingskwaliteit
Omgevingskwaliteit gaat over een omgeving waar we graag zijn. Dit kan om verschillende redenen: omdat we de geschiedenis van de plek zien, omdat we er dingen kunnen doen of omdat het er mooi of prettig is. Dit is voor iedereen belangrijk.
We willen dat het landschap er mooi uitziet en mensen hier goed kunnen ontspannen. Ook willen we dat deze omgeving ruimte geeft aan planten en dieren. We beschermen monumenten, zoals de gemalen en oude boerderijen.
De Omgevingsvisie geeft richting aan de toekomst
Met deze Omgevingsvisie geven we de kaders voor de toekomst van de omgeving in Haarlemmermeer. Dat betekent niet dat alles vastligt, maar we geven wel de richting aan. Bij elk besluit over de leefomgeving gaan we na of het bijdraagt aan de toekomst die we voor ogen hebben. Om die reden is de Omgevingsvisie opgebouwd uit delen die zelfstandig te lezen en makkelijk te vinden zijn. Er zitten veel linkjes in de visie die laten zien welke onderwerpen met elkaar te maken hebben.